środa, 4 września 2013

Troll czyta #1 - Historia i medycyna



Troll jest kulturnyj. Jako się rzekło, troll czyta - i to dużo. Czyta zaś głównie chłam, gdyż jak wiadomo 90% wszystkiego to chłam (by Ted Sturgeon). Postanowiłem pisać raczej o tych pozostałych 10%.

Moje pierwsze zetknięcie z twórczością pani Mary Roach, amerykańskiej dziennikarki i pisarki, miało miejsce przed paroma miesiącami. Oto dopadłem książkę o nieco paradoksalnym tytule: „Sztywniak. Osobliwe życie nieboszczyków”. Na kilkuset stronach dzieła autorka opisuje (ze szczegółami, w tym drastycznymi) różne koleje losu, jaki może spotkać (lub w przeszłości spotykał) ludzkie zwłoki. Dowiadujemy się zatem o chirurgii plastycznej zwłok, procederze porywania ciał do praktyk medycznych, fizjologii rozkładu, wykorzystaniu zwłok do celów naukowych (crash testy, badanie wypadków), eksperymentach z ukrzyżowaniem i kanibalizmem, zapobieganiu pogrzebaniu żywcem, a także o dekapitacji i towarzyszących jej próbach przeszczepiania głów. Wbrew powadze (grozie?) tematu o wszystkim autorka pisze lekko i zaskakująco dowcipnie, nie przekraczając jednak granic dobrego smaku. 

Jakiś czas potem w moje łapska wpadła następna książka pani Roach, o znacznie bardziej frapującym tytule: „Bzyk. Pasjonujące zespolenie nauki i seksu”. Tym razem autorka, z charakterystyczną dla siebie dociekliwością i pasją, opisała historię badań nad fizjologią seksu i seksualnością człowieka, od czasów Arystotelesa po współczesność. Na kartach książki znalazło się miejsce i dla eksperymentów Alberta Kinseya, i dla problematyki inseminacji świń (no, seriously). A wszystko opisane tym samym lekkim i pełnym humoru stylem. 

Skoro jesteśmy przy historii medycyny, nie sposób pominąć dzieł Jurgena Thorwalda. Dwutomowa historia chirurgii - „Stulecie chirurgów” i „Triumf chirurgów” – oparta jest na relacji dziadka autora, doktora H.St. Hartmanna, z zamiłowania historyka medycyny. Dr Hartmann był świadkiem przełomowych wydarzeń w historii chirurgii od połowy XIX w., jak zastosowanie narkozy czy walka o wprowadzenie anty- i aseptyki. Obserwował, jak na przestrzeni lat zmienia się mentalność chirurgów, jak wkraczają oni coraz śmielej i głębiej w ciało człowieka. Relacja pełna jest drastycznych nierzadko szczegółów z sukcesów (i porażek) lekarzy i dramatycznych opisów losów ich pacjentów, historii ich zmagań z chorobą.

Pacjentom poświęcił pan Thorwald jedną z następnych książek. Konkretnie – pacjentom, którzy brali udział w narodzinach innej gałęzi medycyny: transplantologii. Poznajemy zatem historie osób, które z odwagą i determinacją poddały się pierwszym zabiegom przeszczepu nerek, wątroby czy serca. W tym także tych, których operacje zakończyły się niepowodzeniem. I znów jest to relacja drobiazgowa i pełna emocji.

Troll będzie polował na dalsze książki zarówno pani Roach (na celowniku są „Ale kosmos! Jak jeść, kochać się i korzystać z WC w stanie nieważkości” i „Duch. Nauka na tropie życia pozagrobowego”) i pana Thorwalda („Stulecie detektywów”, „Godzina detektywów: Rozwój i kariera kryminalistyki”, „Krew królów: Dramatyczne dzieje hemofilii w europejskich rodach książęcych”, „Dawna medycyna, jej tajemnice i potęga: Egipt, Babilonia, Indie, Chiny, Meksyk, Peru” i „Męska plaga: Seks, pożądanie i kłopoty z prostatą”). 

Do przeczytania.

Bibliografia:

Mary Roach, Sztywniak. Osobliwe życie nieboszczyków (Stiff: The Curious Lives of Human Cadavers), wyd. oryginalne 2003;
Mary Roach, Bzyk. Pasjonujące zespolenie nauki i seksu (Bonk: The Curious Coupling of Science and Sex), wyd. oryginalne 2008;
Jurgen Thorwald, Stulecie chirurgów: Według zapisków mojego dziadka, chirurga H. St. Hartmanna (Das Jahrhundert der Chirurgen), wyd. oryginalne 1956;
Jurgen Thorwald, Triumf chirurgów: Według zapisków mojego dziadka, chirurga H. St. Hartmanna (Das Weltreich der Chirurgen), wyd. oryginalne 1958;
Jurgen Thorwald, Pacjenci (Die Patienten), wyd. oryginalne 1971.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz