Troll czyta (i nie tylko) #5 - My z niego wszyscy!

Wiedz, o książę, że między czasami, kiedy ocean połknął Atlantydę z jej lśniącymi miastami, a nadejściem synów Aryasa, była era przewspaniała, kiedy królestwa tego świata błyszczały niczym klejnoty pod gwiazdami - Nemedia, Ophir, Brythunia, Hyperborea, Zamora z jej czarnowłosymi kobietami i nawiedzanymi przez pająki wieżami pełnymi tajemnic, Zingara z jej rycerstwem, Koth graniczące z pasterskimi ziemiami Shemu, Stygia z jej strzeżonymi przez cienie grobowcami, Hyrkania, gdzie jeźdźcy nosili stal, jedwab i złoto. A najdumniejszym z królestw świata była Aquilonia, niezaprzeczalnie władająca sennym Zachodem. Aż nadszedł Conan, Cymeryjczyk, czarnowłosy, o ponurym wejrzeniu, z mieczem w dłoni - złodziej, łupieżca, zabójca, na przemian rubaszny i melancholijny - by zdeptać trony Ziemi obutymi w sandały stopami.

 

- z Kronik Nemedyjskich
(przekład własny)

 art: Frank Frazetta, Conan the Adventurer, 1966

O ile J.R.R. Tolkienowi zawdzięcza literatura gatunek high fantasy, z jego światotworzeniem, legendami, questem i zmaganiami Dobra ze Złem, o tyle gatunek heroic fantasy, znany także jako sword & sorcery (oraz - P.T. Czytelnicy raczą wybaczyć - prąciem i mieczem), w przeważającej mierze zawdzięczamy dokonaniom pisarskim Teksańczyka Roberta Ervina Howarda (1906-1936). W grudniu 1932 r., 5 lat przed publikacją Hobbita, objawił się światu na łamach pulpowego magazynu Weird Tales Conan Cymeryjczyk, najsłynniejszy bohater gatunku. Przez następne lata - zwłaszcza po śmierci Howarda, który pozostawił po sobie 17 opowiadań, 1 powieść i kilka niedokończonych szkiców poświęconych Conanowi - został nasz barbarzyńca bohaterem niezliczonych powieści, licznych serii komiksowych, 3 filmów fabularnych, kilku seriali (fabularnych i animowanych), kilku gier fabularnych i komputerowych oraz inspiracją dla artystów-plastyków i zespołu metalowego. Doczekał się także licznego grona naśladowców i klonów. 

Nie zamierzam dowodzić, że opowieści o Conanie są literaturą wysokich lotów. Nie są. Zbyt często autor popada w schematyczność czy ulega skłonności do produkowania 'purple prose'. Sam bohater nader często oskarżany jest też o bycie Martym (lub Garym) Stu i/lub przedłużeniem tego-i-owego swojego twórcy. Jeszcze więcej nabroili kontynuatorzy - ze skądinąd zasłużonym dla propagowania twórczości Howarda L.S. de Campem na czele - i adaptatorzy. A mimo to lubię i postać, i same teksty Howarda. Za urokliwą staroświeckość. Za podejście do świata. Za niezłomność against all odds. 

Lubię także film Johna Miliusa z 1982 r. z Austriackim Dębem w roli tytułowej - choć ma on raczej mało wspólnego z oryginałem literackim. Ma natomiast niezaprzeczalny atut w postaci rewelacyjnej ścieżki dźwiękowej autorstwa Basila Poledourisa i niezłą rolę Jamesa Earla Jonesa (Thulsa Doom).

Ubolewam, że twórcy remake'u z 2011 r. nie spróbowali oprzeć się bardziej na materiale źródłowym (literackim, znaczy). Jeszcze bardziej ubolewam, że nie doszedł do skutku projekt filmu animowanego "Conan: Red Nails" (opartego na opowiadaniu o tym samym tytule, z Ronem Perlmanem jako Conanem). Może następnym razem.

Trollowe zbiory materiałów związanych z Conanem:

Robert E. Howard - The Complete Chronicles of Conan (Centenary Edition) - wyd. Gollancz 2006, 927 str.

Jewels of Gwahlur (Savage Sword of Conan no 25) - script Roy Thomas, art Dick Giordano, wyd. oryg. Marvel 1988, wyd. polskie ACP ZSP INDEX 1989

The Mill (Savage Sword of Conan no 105) - script Don Krarr, art Gary Kwapisz, Bob Camp, wyd. oryg. Marvel 1984, wyd. polskie AS-Editor 1990

Essential: Conan - Volume 1 (Conan the Barbarian #1-#25) - script Roy Thomas, art Barry Windsor-Smith, Gil Kane, John Buscema, wyd. oryg. Marvel 1970, wyd. polskie Mandragora 2006

Conan the Barbarian - USA 1982, reż. John Milius, scen. John Milius & Olivier Stone, 125 min (wyd. BR z 2011 r., z dodatkowymi scenami)

Basil Poledouris - Conan the Barbarian OST, The City of Prague Philharmonic Orchestra and Chorus, wyd. Prometheus Records 2010 (wydanie kompletne, 2-płytowe, z dodatkowymi utworami)

Basil Poledouris - Conan the Barbarian OST, wyd. Milan Music 1992 (wydanie niekompletne)

Age of Conan: Hyborian Adventures, dev. FunCom, wyd. Square-Enix/Eidos 2008 (MMORPG osadzone w czasach rządów Conana w Aquilonii)

PS: specjalnie dla wiernej czytelniczki - Conan the Librarian!